BUKÓWIEC GÓRNY

BUKÓWIEC GÓRNY

– duża wieś w południowo-zachodniej Wielkopolsce. Administracyjnie należy do gminy Włoszakowice w powiecie leszczyńskim. Wieś ma zabudowę liniową na osi wschód – zachód. Wzdłuż głównej ulicy i dwóch równoległych, tzw. zapłoci, mieszka aktualnie około 1700 mieszkańców w 370 domostwach. Gęsta zabudowa ciągnie się prawie 4 kilometry.

Niegdyś wieś rolnicza, obecnie wyłącznie z rolnictwa utrzymują się tylko najwięksi  gospodarze. Źródłem utrzymania większości Bukówczan jest produkcja warzyw pod osłonami oraz praca we własnych, niewielkich zakładach rzemieślniczych związanych głównie z budownictwem i handlem (122 zarejestrowane zakłady).

We wsi funkcjonuje szkoła podstawowa do której uczęszcza zwykle 160 -165 dzieci. Bukówiec jest odrębną parafią z kościołem pod wezwaniem św. Marcina. 

Miejscowość posiada zachowane, odrestaurowane dwa wiatraki koźlaki oraz stworzoną przez samych mieszkańców Izbę Regionalną – dom z 1872 r. urządzony sprzętami z przełomu wieków XIX i XX. 

Bukówiec Górny to wieś o udokumentowanej 800-letniej historii, znana przede wszystkim z doskonale zachowanego w przekazie pokoleniowym folkloru: tańców, muzyki dudziarskiej, strojów, gwary, ciągle żywych  zwyczajów i wielkich  tradycji patriotycznych (absolutny brak osadnictwa niemieckiego w czasie zaborów, ogromne zaangażowanie w Powstanie Wielkopolskie). Ma doskonale udokumentowaną historię i tradycje poprzez liczne wydawnictwa książkowe. Mieszkańcy to w dużej mierze rody zasiedziałe tu od co najmniej XVI w., a bywa że od wieku XIII.  

Wartość tradycyjnej kultury dostrzegano  już przed wojną – pierwszy zespół propagujący ją powstał w 1936 roku, gdy nowa obyczajowość coraz bardziej wchodziła do bogatych wielkopolskich wsi. Zasiedziałość rodów chłopskich, niewielkie migracje przed i po II wojnie światowej, sprzyjały zachowaniu dziedzictwa kulturowego. Przekaz tego dziedzictwa cały czas oparty jest na przekazie pokoleniowym, jednak coraz większa ekspansja łatwo dostępnych i szeroko propagowanych w opiniotwórczych mediach i internecie trendów, mód, stylów życia, staje się poważnym zagrożeniem dla dalszego funkcjonowania tradycyjnej kultury. Możliwości opiniotwórcze, motywacyjne i finansowe bukówieckich działaczy kulturalnych nie są w stanie konkurować z zalewem medialnym. W całym regionie leszczyńskim, również w Bukówcu,  zanikają miejscowe tradycje muzyczne i piękne obyczaje. Młodzi ludzie chcą być tacy jak inni. Nie doceniani za kultywowanie własnych zwyczajów, wręcz wpędzani w kompleksy, łatwo ulegają ogólnym trendom.

Niezwykle istotną rolę w ocaleniu i pokoleniowym przekazie odgrywają zespoły i kapele ludowe:  Zespół Regionalny im. Anny Markiewicz (działa od 1964 r.), Zespół Regionalny Nowe Lotko (działa od 1970 r.), kapela dudziarska Manugi (działa od 2001 r.).  Zespoły nie działają w strukturach ośrodka kultury, nie mają bogatych sponsorów (w gminie nie ma dużych firm), działają przede wszystkim dzięki ogromnemu zaangażowaniu wolontariuszy. 

Projekt Wirtualne Regionalne to jedno z działań, by zachować tradycyjną kulturę Bukówca, by nie przerwać łańcucha przekazu. Ma angażować dzieci i młodzież w poznawanie wartości i piękna własnej kultury i tradycji.

 Działaniami tego projektu i innych projektów realizowanych przez nas w Bukówcu (Konkurs Gwarowy, Konkurs Dudziarski, Gwara w sieci, By Bukwitz był znów Bukówcem) mamy nadzieję stopniowo wychowywać kolejne pokolenie znające miejscowy język i tradycyjną  kulturę, jak najszerzej ją propagować, uświadamiać wartość dziedzictwa kulturowego. Chcemy nauczyć dzieci i młodzież, że posiadanie własnej kultury, tradycji, korzeni to powód do dumy, a nie kompleksów. 

Dla młodych ludzi ważna jest promocja i zaistnienie w świecie Internetu.  Mamy nadzieję, że tym projektem trafimy do wielu młodych ludzi, w tym nauczycieli, którzy zechcą poświęcić czas na realizację naszych lekcji Wirtualne Regionalne.

Więcej informacji o Bukówcu na stronie www.bukowiec-gorny.pl 

Nauczycieli, uczniów i wszystkich zainteresowanych zapraszamy do Bukówca, również na lekcje regionalne realizowane na żywo.

ZESPÓŁ REGIONALNY NOWE LOTKO

– w tym roku obchodzi  50-lecie działalności. Skupia dzieci i młodzież z Bukówca, która chce kontynuować tradycyjny, autentyczny folklor muzyczny, gwarę  i obyczaje swojej wsi. Zespół  wysoko oceniany przez etnomuzykologów i etnochoreografów, posiada liczne nagrody i wyróżnienia przyznane na ogólnopolskich, a nawet międzynarodowych przeglądach.

ZESPÓŁ REGIONALNY IM. ANNY MARKIEWICZ

– działa od 1964 roku. Prezentuje autentyczny folklor Bukówca Górnego. Znany i wysoko oceniany na festiwalach i przeglądach w Polsce. Zapraszany na prestiżowe imprezy  w całym kraju.

ZWYCZAJ CHODZENIA Z NOWYM LOTKIEM

– w czwartą  niedzielę Wielkiego Postu dzieci odwiedzają domy z kolorowym  gaikiem wykonanym z gałęzi sosnowej. Śpiewają tradycyjną piosenkę  z refrenem Zielony gaj, koszyczek jaj.  Tradycyjnie, nowe lotko przynosi wiosnę, pomyślność i urodzaj. Dzieci są obdarowywane słodyczami, pieniążkami i surowymi jajkami.

ZWYCZAJ LOTANIA Z KLEKOTAMI

– w Wielki Piątek i Wielką Sobotę, w porze bicia dzwonów na Anioł Pański, chłopcy biegną przez wieś kołacząc drewnianymi  kołatkami  i specjalną, terkoczącą taczką. Oznajmiają porę bicia milczących w tym czasie dzwonów. W Bukówcu lotanie z klekotami ma formę wyścigu między dwoma częściami wsi.

ZWYCZAJ CHODZENIA GWIOZDORÓW, GWIOZDEK I DIABŁÓW

– w adwencie, przebrane za te postacie osoby, odwiedzają domy, gdzie są dzieci. Wypytują się ich co chcą na Gwiazdkę, ale też dyscyplinują je. W wigilię, już bez diabła, gwiozdór i gwiozdka przynoszą prezenty.

KONKURS KAPEL DUDZIARSKICH IM. FLORIANA I PIOTRA RATAJCZAKÓW

– 26 edycji tego Konkursu zorganizował Gminny Ośrodek Kultury we Włoszakowicach. Po kilkuletniej przerwie przywrócony został przez Stowarzyszenie Bukówczan MANU i Fundację PROIDEA, którzy organizują go od trzech lat. Na Konkurs przyjeżdżają kapele dudziarskie z Wielkopolski i kapele koźlarskie z województwa Lubuskiego. Konkurs współfinansowany przez MKiDN w Warszawie.

KONKURS MÓWIMY GWARĄ

– impreza dla dzieci i młodzieży z Wielkopolski, organizowana od 24 lat. Uczestnicy, w parze lub solo, wykonują tekst gwarowy w gwarze wielkopolskiej. Konkurs pod patronatem Zakładu Dialektologii UAM w Poznaniu, współfinansowany przez MKiDN w Warszawie. Na imprezę zjeżdża z regionu liczna publika.

KONTAKT

Zofia Dragan
tel. 605 646 262
zofia_dragan@o2.pl